به گزاره های زیر دقت کنید:
گزاره1: فرد A وقتی به فرد B اعتماد دارد که اطمینان داشته باشد در غیاب وی، فرد B منافع وی را به خطر نمی اندازد. در این حالت "اعتماد نسبی" بین فرد A و فرد B برقرار می باشد. امّا "اعتماد کامل" بین آندو زمانی برقرار می شود که فرد A اطمینان خاطر داشته باشد در غیاب وی، فرد B منافع حداکثری وی را تامین خواهد کرد.
گزاره2: اعتماد دارای اَشکال مختلفی است: اعتماد کارمند به مافوق و بر عکس، اعتماد همکاران به یکدیگر، اعتماد کارمند به ارباب رجوع یا مشتری و برعکس. درون مایه همه این اشکال مختلف اعتماد، منافع متقابل است و بر این اساس می توان، کیفیت رابطه و اعتماد متقابل را تحلیل کرد. هر یک از انواع اعتماد دارای فواید و پیامدهایی است. ماحصل اعتماد کارکنان به مدیر، اعتبار و مشروعیت یافتن اوست. نتیجه اعتماد مدیر به کارکنان، تحکیم اعتقاد آنها نسبت صلاحیت و شایستگی مدیر خواهد بود. اعتماد همکاران به یکدیگر موجب تسهیل کار تیمی و شکل گیری تیم های کاری قدرتمند در سازمان می گردد. رضایتمندی ارباب رجوع/ مشتری، محصول اعتماد کارکنان به مشتریان/ ارباب رجوع است. اعتماد مشتریان/ ارباب رجوع به کارکنان موجبات شکل گیری یک تصویر ذهنی مثبت و بهینه از سازمان نزد آنان را رقم خواهد زد.
گزاره3: اگر فرد A در به خطر نیانداختن منافع خود از سوی فرد B تردید داشته باشد آنگاه بین آن دو "تعارض بالقوه" شکل خواهد گرفت. امّا اگر فرد A اطمینان خاطر داشته باشد که در غیاب وی، منافع او از سوی فرد B به خطر افتاده و از بین خواهد رفت، در این صورت باید منتظر بروز تعارض های شدید و بنیادین بین آنها بود.
گزاره4: اعتماد مقدمه شکل گیری احساس حمایت سازمانی است. کارمند وقتی به مدیر اعتماد دارد خاطر جمع است که در شرایط سخت و دشوار، مدیر از او حمایت های لازم را بعمل خواهد آورد و بر عکس. درخصوص سایر اشکال اعتماد نیز قضیه صادق است.
گزاره 5: اگر خطوط ارتباطی بین افراد را همچون کابل های مسی برق فرض نمائیم آنگاه اعتماد به مثابه جریان برقی است که به خطوط ارتباطی معنا و مفهوم می بخشد. برقراری ارتباط موثر بدون وجود اعتماد بین طرفین ارتباط، افسانه ای بیش نیست.
گزاره6: کمبود اعتماد، شکل گیری رفتارهای ی در سازمان را گسترش می دهد. هرگونه تلاش جهت کسب قدرت به منظور تامین منافع فردی یا گروهی را رفتار ی در عرصه سازمان نامند.
گزاره7: اگر کارمندی احساس کند که تلاش در جهت تحقق اهداف سازمان، کمکی به تامین اهداف و منافع فردی او نمی نماید، یا این تلاش را متوقف می نماید یا میزان تلاش را به حداقل ممکن کاهش می دهد.
گزاره 8: وجود اعتماد در سازمان، وفاداری و تعهد سازمانی را تقویت می نماید.
گزاره 9: کمبود اعتماد در سازمان، کژرفتارهایی مثل زیرآب زنی، شایعه پراکنی، تخریب افراد، خاله زَنک بازی و . را تقویت خواهد کرد.
گزاره10: علیرغم نقش موثر منافع در شکل گیری اعتماد، تجربه نشان می دهد بسیاری از کارکنان، تعریف دقیقی از منافع خود در سازمان ندارند و گاه، این تعریف آنقدر گسترده و رمزآلود است که هر چیزی را در بر می گردد.
نتیجه گیری: همانگونه که ملاحظه می شود شکل گیری اعتماد در سازمان مقدمه ظهور و بروز پیامدهای مثبت و منفی مختلف است. لذا، یکی از کارویژه های اساسی مدیر در سازمان باید تعریف، شفاف سازی و منطقی سازی "منافع" یکایک کارکنان در سازمان باشد. تامین منافع کارکنان صرفا" با پرداخت حقوق و مزایای بیشتر محقق نمی شود. جبران خدمات مناسب فقط بخشی از منافعی است که کارکنان در سازمان در جستجوی آنها هستند. برخی از مهمترین منافع کارکنان در سازمان عبارتند از:
1- تامین فرصت های رشد و یادگیری
2- تامین فرصت های ارتقاء و پیشرفت شغلی
3- تامین امنیت شغلی و سازمانی
4- تامین مالکیت معنوی ایده ها و پرهیز از ربایش ایده ها و عملکردها
5- سهم بَری کارمند از موفقیت ها و پیشرفت ها
6- شنیده شدن ایده ها و دیده شدن تلاش ها و عملکرد کارمند
گاه در محافل علمی و آموزشی این سئوال از سوی مدیران سطوح مختلف مطرح می شود که: من چقدر مدیرام؟ و چگونه می توانم از عیار مدیریتی خود آگاه شوم؟ در واقع، آنها مطالبه فرمولی را می نمایند که بر آن اساس بتوانند وزن مدیریتی خود را محاسبه و اندازه گیری نمایند. ارایه پاسخ منطقی و قابل دفاع به مطالبه فوق، کار آسانی نیست. در بخش خصوصی، میزان موفقیت و توانایی مدیر را با شاخص هایی مثل سودآوری، گسترس سهم بازار، ورود به بازارهای جدید، معرفی محصولات جدید، خلق برند و . مورد ارزیابی قرار می دهند. امّا، واقعیت این است که این همه ماجرا نیست. در این نوشتار سعی شده است به قدر وُسع و بضاعت علمی و تجربی و با رویکردی انسانی - رفتاری به این سئوال پاسخ داده شود.
شما در مدیریت موفق عمل کرده اید اگر:
1- در غیاب شما کارها به همان خوبی پیش می رود که در حضور شما انجام می شود. این امر نشان از آن دارد که شما بخوبی تفویض اختیار کرده اید، پرسنل را توانمند ساخته اید و سیستم های اداری کارآمدی را طراحی و اجرا نموده اید(نظام سازی موثر). خلاصه کلام اینکه، اگر از سفرهای خود لذت می برید و مدام نگران این نیستید که آیا در سازمان اتفاقات ناگواری در حال رخ دادن است یا نه؟ شما در نظام سازی خوب عمل کرده اید. امّا اگر پرسنل برای تعیین تکلیف کوچکترین چیزها به شما رجوع می کنند و وابسته شمایند یا اینکه، اگر شما تا در جزئی ترین امور دخالت نکنید خاطرتان جمع نمی شود این به معنی شکل گیری سیستمی فرد محور است که نهایتا" محکوم به نابودی است.
2- پرسنل در آغاز هر روز کاری، دقیقا" می دانند چه کاری باید انجام دهند و سردرگم و پریشان نیستند. آنها اهمیت شغل خود را درک کرده و نسبت به نقش ها و وظایف شغلی خود، کاملا" توجیه اند.
3- برای جایگاه خود و سایر پست های کلیدی سازمان، افراد شایسته ای را شناسایی، تربیت و مهیّای جانشینی کرده اید. معتقدید رمز موفقیت و پیشرفت شما در همتاپروری است نه در کوتوله پروری!
4- توانسته اید استعدادهای نهفته پرسنل را کشف و عملیاتی نمایید. شما معتقد به کشف استعداد هستید نه خلق آن.
5- پرسنل برای رسیدن تعطیلات آخر هفته لحظه شماری نمی کنند و غیبت یا شکست شما، مایه خوشحالی آنها نمی شود.
6- توانسته اید فضایی را فراهم کنید که در آن، کلیه پرسنل و از جمله منتقدان، حرف خود را بدون ترس و واهمه بزنند. در این فضا، هر صدایی شنیده می شود و صاحب صدا، نگران پیامدهای بعدی نیست.
7- پرسنل سازمان نگران اجحاف در حق خود در امر ارتقاء و انتصابات نیستند و نسبت به آن اعتراضی ندارند. آنها اطمینان خاطر دارند فرصتهای رشد و پیشرفت شغلی آنها هیچگاه به روش هایی چون باندبازی، خویشاوند سالاری، سفارش این و آن و . تضییع نخواهد شد.
8- پرسنل معتقدند تلاشهای ریز و درشت آنها، تمام و کمال دیده می شود و به نحو شایسته ای از سوی مدیریت و سازمان جبران می گردد؛ مدیر، موفقیت ها را بنام خود مصادره نکرده و شکست ها را به دیگران نسبت نمی دهد.
9- فرهنگی را در سازمان بنیان گذاشته اید که در آن: به مشتری ارج نهاده می شود، هنجارهای رفتاری شفاف و بی قید و شرط حکمفرماست، کار و تلاش ارزش تلقی می شود نه ضد ارزش، خاله زَنَک بازی، زیرآب زنی، پاچه خواری، تملّق و چاپلوسی جایی ندارد و
10- کلیه پرسنل نسبت به آینده سازمان، چشم انداز و درک واحدی دارند و نسبت به سرنوشت سازمان، حسّاس اند.
11- ذی نفعان و انتظارت آنان بطور دقیق شناسایی گردیده و برنامه های مشخصی جهت تامین نظر آنها در سازمان وجود دارد.
12- وقت شما در جلسات کاری متعدد و غیرمفید، تلف نمی شود. بسته به سطح سازمانی شما، در بدترین حالت اگر بیش از نیمی از زمان یک روز معمول کاری شما صرف جلسات مختلف می شود باید در نحوه مدیریت زمان خود، تجدید نظر اساسی نمایید. تخصیص بهینه زمان یک مدیر ارشد بدین صورت است: ۴۰ درصد صرف هدفگذاری و برنامه ریزی، ۳۰ درصد صرف تقسیم کار و هماهنگی اجرا، ۳۰ درصد صرف کنترل و نظارت.
13- توانسته اید یک محیط کاری شاداب فراهم نمایید بگونه ای که در این محیط، بهترین تفریح پرسنل کار باشد.
14- سازمان شما به مثابه یک گروه ارکستر است و شما رهبر آن. بدین معنی که شما توانسته اید بین بخش های مختلف، هارمونی و نظم سیستمی برقرار نمایید، بگونه ای که هر یک از واحدهای سازمان، از سهم و نقش خود به درستی آگاه است و بخوبی از عهده انجام آن برمی آید.
15- جمعیت پرسنلی که بنا به دلایلی چون مسائل انظباطی، ضعف عملکرد و . در اختیار کارگزینی گرفته اند کمتر از ۲ درصد جمعیت کل سازمان باشد.
16- تعت، درگیری ها و دعواهای مخرّب کاری جای خود را به رقابت مفید، سازنده و موثر داده و انرژی جسمی و روانی پرسنل، صرف تحقق اهداف سازمان می شود نه تخریب و انتقام گیری از یکدیگر.
17- توانسته اید توانایی پرسنل در انجام کار تیمی را ارتقاء ببخشید و به تبع آن، تیم های کاری قدرتمندی را در سازمان شکل ببخشید، بگونه ای که شاکله کار و ماموریت سازمان توسط تیم های کاری به انجام می رسد.
18- سازمان شما در بازار کار، برند شناخته شده و محبوبی محسوب می گردد و همکاری با شما، جزء اولویت های کارجویان نخبه و توانمند می باشد. همچنین، شما قادر به جذب افراد توانمند، حفظ و بکارگیری موثر آنها هستید و از این رهگذر، از مزیّت رقابتی پایدار برخوردار گشته اید. پرسنل فعلی نیز مفتخر به کار کردن برای سازمان شمایند و وفاداری آنها، زبانزد خاصّ و عام است.
19- امنیت شغلی برای کارآمدان امری بدیهی و تضمین شده است لذا، تمام دغدغه پرسنل، انجام بهتر امور است نه چیز دیگر. در این شرایط، تنها گفتمان حاکم بر سازمان، بهبود بیش از پیش و مستمر است تا به یُمن آن تعالی و برتری در همه عرصه ها حاصل آید.
20- شما در صنعت بعنوان یک الگو و پیشرو شناخته می شوید و رقبا و تازه واردان از روشها و ایده های کاری شما یاد می گیرند و آنرا سرلوحه فعالیت های خود قرار می دهند. شما در صنعت بعنوان خط شکن شناخته شده و گاه و بیگاه، رقبا و جامعه را با اقدامات مبتکرانه و عرضه محصولات یا خدمات نوآورانه، غافلگیر و بهت زده می کنید.
اگر پاسخ شما به هر یک از موارد بالا، "بلی" است برای خود یک امتیاز در نظر بگیرید؛ اگر پاسخ شما "نسبتا یا تا حدی" است نیم امتیاز و اگر پاسخ شما "خیر" است امتیازی به شما تعلّق نخواهد گرفت. در خودارزیابی و تخصیص امتیاز، جنبه انصاف را نگه داشته، تعصّب به خرج ندهید و از خود، طرفداری بیجا نکنید. حال مجموع امتیازات خود را محاسبه کنید و ببینید نمره شما چقدر به ۲۰ نزدیک است؟!
این یادداشت در آدرس زیر نیز منتشر شده است:
http://karokarafarini.ir/%d8%b9%db%8c%d8%a7%d8%b1-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa%db%8c-%d8%b4%d9%85%d8%a7-%da%86%d9%82%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%9f/
درباره این سایت